Isı Maddeleri Etkiler Konu Anlatımı 5.Sınıf, fen bilimleri dersinde sorumlu olduğunuz bir konu olduğundan bu konu anlatımını çok iyi bilmemiz gerekmektedir. Isı Maddeleri Etkiler Konu Anlatımı soruları daha kolay bir şekilde çözebilmeniz için size yardımcı olacak. Isı Maddeleri Etkiler Konu Anlatımını bu yazımızda anlatıyoruz. Isı Maddeleri Etkiler ile ilgili bilmemiz gereken konu içeriğini şu şekilde sıralayabiliriz:
Isı maddeleri etkiler konusu Fen Bilimleri dersinin gündelik hayata etkisinin görülmesi ve olayların yorumlanması açısından önemlidir.
Genleşme ve Büzülme
Maddelere verilen ısı, sıcaklığı arttırırken maddelerin kapladıkları hacimde de değişime neden olur. Katı, sıvı ya da gaz hâlinde bulunan maddeler ısıtıldığında kapladıkları hacim artar ve bu olaya genleşme denir. Aynı maddeler soğutulduğunda ise kapladıkları hacim azalır ve bu olaya da büzülme denir. Genleşme ve büzülme miktarı maddenin cinsine bağlıdır.
Katı, sıvı ve gaz maddeler ısı aldığında genleşir.
Günlük Hayatımızda Genleşme ve Büzülme
Günlük hayatımızda genleşme ve büzülme olaylarına sıkça rastlarız. Elektrik tellerinin yaz aylarında çevreden ısı alıp sarkmasını ve kış aylarında çevresine ısı verip gerilmesini katılarda genleşme ve büzülmeye örnek olarak verebiliriz. Elektrik telleri takılırken tellerin yapıldığı maddenin genleşme ve büzülme payı dikkate alınmaz ise kışın hava soğuduğunda bu teller kopabilir.
Elektrik telleri yaz aylarında genleşir ve sarkar.
» Demiryollarında rayların bağlantı noktalarında çeliğin genleşme ve büzülmesi hesaplanarak gerekli pay bırakılmaz ise raylar eğilir ve tren kazalarına yol açabilir. Tren raylarında olması gerektiği gibi, köprülerin bağlantı noktalarında da genleşme payı bırakılmalıdır. Demiryollarında, raylar arasında genleşme payı bırakılmalıdır.
Sıvıların ısınınca genleşmesi, soğuyunca büzülmesinden sıvılı termometrelerde yararlanılır. Termometrenin haznesinde bulunan sıvı; ortam sıcaklığı arttığında genleşir ve sıvı seviyesi cam boru içerisinde yükselir, ortam sıcaklığı azaldığında ise sıvı büzülür ve borudaki sıvı seviyesi düşer. İçinde bulunan sıvının donma ve kaynama sıcaklığı dikkate alınarak eşit aralıklara bölünen cam borudaki sıvının seviyesine göre ortam sıcaklığı belirlenmiş olur. Sıvılı termometrelerde cıva ya da alkollü sıvılar kullanılır.
Not: Su donduğunda, diğer sıvılardan farklı olarak genleşme özelliği gösterir. Bu nedenle sıvılı termometrelerde su kullanılmaz.
» Gazların genleşmesi ve büzülmesinden sıcak hava balonlarında yararlanılır. Balon içerisindeki hava, ısıtılınca genleşir ve balon yükselir. Isıtma durdurulduğunda ise balon içerisindeki havanın hacmi küçülür ve balon alçalır.
Sıcak hava balonları, ısıtılan gazın genleşmesi ile yükselir.