Plüton‘un gezegenlikten çıkarılma hikayesi
“Gezegen” sözcüğünün İngilizcesi olan “planet”, Yunancada “gezgin” anlamına gelen bir sözcükten gelmektedir. Gökyüzünde sabitmiş gibi gözüken (ve aslında olmayan) yıldızların aksine, gezegenler gökyüzünde bir noktadan diğerine gezebilen yapıda gözükürler. Aslına bakılırsa, Güneş ve Ay da böyle gözüktüğü için, ilk başta onlar da “gezegen” olarak değerlendirilmiştir.
Plüton’un gezegenlikten çıkarılması yeni bir olay değil. Sebebi de Uluslararası Astronomi Birliği‘nin yıllar önce düzenlediği ‘gezegen olma kurallarında saklı aslında.
Ne diyor bu kurallar?
- Güneş’in etrafında dönme hareketi yapmalı
- Kütlesinden dolayı küresel bir yapıda olması
- Yörüngesindeki küçük gök cismini temizlemiş olması…
Bu özelliklere dikkatlice bakalım. Plüton Güneş‘in etrafında dönüyor; buraya kadar sorun yok. Küresel yapıda olma özelliği de Plüton’a uyuyor. Ancak iş yörüngesindeki enkazı temizleme özelliğine geldiğinde Plüton sınıfta kalıyor. Bu statüye uymaması sebebiyle Plüton, 2006 yılında gezegenlikten çıkarıldı.
Bu arada eskiden 9. gezegen olarak tanınan, günümüzdeyse bir cüce gezegen olarak sınıflandırılan Plüton’un Güneş etrafındaki yörüngesi o kadar geniştir ki, ilk 1930 senesinde Clyde W. Tombaugh tarafından Lowell Gözlemevi’nde ilk defa keşfedilmesinden bu yana henüz Güneş etrafında 1 tam turunu tamamlamamıştır!23 Mart 2178 Pazartesi günü tamamlayarak 1 yılını doldurması bekleniyor.